Kurkuma – dlaczego tak ważna dla zdrowia?

kurkuma - Dietetyk od serca

Charakterystyka i właściwości

Kurkuma to powszechnie znana przyprawa otrzymywana z kłączy ostryżu długiego. Roślina ta posiada krótkie łodygi, a wysokość jej sięga maksymalnie ok. 100 cm. Występuje naturalnie na subkontynencie indyjskim oraz w Azji Południowo-Wschodniej. Kurkuma była z powodzeniem stosowana w medycynie ajurwedyjskiej, której historia sięga 5000 lat. Zastosowanie znalazła w leczeniu chorób zakaźnych i autoimmunologicznych oraz w łagodzeniu stanów zapalnych. Kurkuma nadaje żywności żółtej barwy oraz charakterystycznego aromatu i smaku. Często wykorzystywana jest jako składnik ,,curry”. Co ciekawe kurkuma jest bogatym źródłem energii, ponieważ 100 gramów tej przyprawy zawiera aż 390kcal. W większości, składa się z węglowodanów (69,4%), głównie skrobi. Zawiera też ok. 6% białka i 5% tłuszczu. W kurkumie jest obecnych wiele mikroelementów t.jak : sód, potas, wapń, żelazo oraz witaminy z grupy B (B1, B2, B3) i witamina C. Najbardziej aktywnymi substancjami kurkumy są polifenole określane jako kurkuminoidy, które stanowią od 3-5% jej zawartości. Kurkuma składa się z ponad 200 różnych związków, jednak szczególne zainteresowanie budzi kurkumina.

Kurkumina jako naturalny barwnik

W ostatnim czasie obserwuje się wzrost zainteresowania stosowaniem naturalnych substancji barwiących wśród producentów żywności. Szczególnie atrakcyjna w tym kontekście wydaje się kurkumina, która oprócz tworzenia stabilnej barwy żywności posiada udokumentowane właściwości lecznicze. Po raz pierwszy kurkumina została wyizolowana z kurkumy w 1815r., a prawie 100 lat później grupa polskich chemików ustaliła jej formę przestrzenną. Cząsteczka kurkuminy stanowi około 7% suchej masy kurkumy. Nadaje żywności żółtopomarańczowe zabarwienie. Kurkumina w międzynarodowej numeracji jest oznaczona symbolem E100 jako dodatek do żywności. Wykazuje odporność na ogrzewanie (do 120°C) oraz działanie kwasów (stabilność w zakresie pH 2.5-6.5), natomiast jest wrażliwa na światło oraz dwutlenek siarki. Przyswajalność kurkuminy dostarczanej z pożywienia jest niska, jednak można ją zwiększyć poprzez dodanie np. piperyny zawartej w czarnym pieprzu. Najwyższe stężenie kurkuminy we krwi jest obserwowany po godzinie od spożycia.

Kurkumina – kluczowy składnik kurkumy i jego prozdrowotne działanie

Kurkumina posiada szerokie spektrum oddziaływania na organizm ludzki. Wpływa na pracę wielu biocząsteczek m.in. receptorów, cytokin czy enzymów. To sprawia, że jej obecność w organizmie wykazuje aktywność przeciwzapalną, antyoksydacyjną, antybakteryjną oraz przeciwwirusową i przeciwgrzybiczą. Kurkumina wykazuje podobne działanie przeciwutleniające do witaminy C oraz E. Prawidłowo funkcjonujący organizm charakteryzuje się stanem równowagi pomiędzy powstawaniem reaktywnych form tlenu, a zdolnością do ich usuwania. Stan, w którym dochodzi do przewlekłego stresu oksydacyjnego może powodować rozwój wielu schorzeń m.in. chorób układu krążenia, chorobę Alzheimera i Parkinsona oraz nowotworów. Obecność kurkuminy chroni przed utlenianiem i zmniejsza ryzyko wystąpienia wyżej wymienionych chorób. Stosowanie jej może okazać się pomocne także w leczeniu cukrzycy, astmy, artretyzmu oraz chorób neurodegeneracyjnych. Wiele badań z różnych części świata wykazało rolę kurkuminy w zwalczaniu nowotworów u zwierząt. Najnowsze doniesienia naukowe sugerują, iż kurkumina posiada ogromny potencjał w leczeniu raka i w niedalekiej przyszłości może okazać się kluczową substancją w przeciwdziałaniu różnego rodzaju nowotworów. Ponadto kurkumina wpływa ochronnie na przewód pokarmowy, zapobiegając zaburzeniom trawiennym. Regulując wydzielanie żołądkowe wykazuje działanie przeciwwrzodowe. Korzystnie wpływa także na pracę wątroby, pobudzając wydzielanie żółci.Z racji tego, że biodostępność kurkuminy jest niewielka, w celu zachowania zdrowia dobrą metodą może okazać się systematyczne dodawanie tego związku do np. herbaty, dań rybnych czy warzyw.

Literatura:
  1. Mosley M., Jelita wiedzą lepiej, wyd. Otwarte, Kraków 2018, str.112 i 184
  2. Malec M., Właściwości przeciwnowotworowe kurkuminy, Farmakognozja, tom 75, nr.8, Poznań 2019
  3. Przybylska S., Kurkumina – prozdrowotny barwnik kurkumy, Probl. Big. Epidemiol, 96(2): 414-420, Szczecin, 2015

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *